Pracownia prowadzi następujące rodzaje badań diagnostycznych:

• gastroskopia;
• kolonoskopia zabiegowa.

GASTROSKOPIA

Gastroskopia swą nazwę wzięła od połączenia greckich słów „gastro”, czyli żołądek i „skopia” od „skopeo”, czyli patrzę. Jest to badanie, które polega na oglądaniu przełyku, żołądka i dwunastnicy od środka giętkim optyczno - elektronicznym gastroskopem. Końcówka aparatu jest wyposażona w mikrokamerę, która przekazuje obraz do monitora. Lekarz może za pomocą gastroskopu zobaczyć powierzchnię tych narządów, pobrać wycinki
i postawić właściwa diagnozę.

Kiedy wykonuje się gastroskopię?

Wskazaniami do wykonania gastroskopii są przede wszystkim bóle w nadbrzuszu, które mogą sugerować nieprawidłowości powstałe w górnej części przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądku i dwunastnicy. Gastroskopię wykonuje się ponadto jako podstawowe badanie przy diagnostyce, podejrzeniu oraz powikłaniach choroby wrzodowej.
Gastroskopia może być zarówno badaniem diagnostycznym, jak również terapeutycznym polegającym na przykład na usuwaniu ciał obcych z górnego odcinka przewodu pokarmowego, tamowaniu krwawień, usuwaniu polipów czy endoskopowym poszerzaniu powstałych zwężeń.

Gastroskopię diagnostyczną wykonuje się najczęściej z następujących wskazań:

• wystąpienie objawów dyspeptycznych (bólów brzucha, odbijania, wzdęcia, zgagi);
• podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy;
• podejrzenie choroby nowotworowej na podstawie występujących objawów ogólnych;
• dysfagia - trudności w połykaniu;
• podejrzenie lub obecność krwawienia z przewodu pokarmowego;
• podejrzenie istnienia uszkodzeń polekowych błony śluzowej górnego odcinkaprzewodu pokarmowego u chorych długotrwale stosujących niesteroidowe lekiprzeciwzapalne i przeciwbólowe;
• jako badanie przesiewowe lub kontrolne u chorych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu (osoby z długoletnią chorobą refluksową przełyku, z przełykiem Barretta, z niedokrwistością złośliwą w przebiegu zanikowego zapalenia błony śluzowej  żołądka, po przebytej resekcji żołądka).

Zabiegi przy użyciu gastroskopu:

Za pomocą gastroskopu możliwe jest przeprowadzenie między innymi takich zabiegów jak:

• pobranie wycinków - wycinki uzyskuje się za pomocą malutkich kleszczyków, które skubiąc powierzchnię błony śluzowej, pobierają niewielkie (wielkości ziarenka ryżu)  próbki do oceny pod mikroskopem; dzięki badaniu wycinka pobranego podczas gastroskopii u wielu ludzi wykryto dostatecznie wcześnie zmiany nowotworowe.
• podczas gastroskopii wykonuje się również tzw. test urazowy na obecność bakterii Helicobacter pylori (HP) wywołującej zapalenie albo wrzody żołądka lub dwunastnicy.
• gastroskopia umożliwia usunięcie polipów.
• gastroskopia służy do hamowania krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pozwala tamować krwawienia będące powikłaniami choroby  wrzodowej. Wykorzystuje się ją również w niebezpiecznych dla pacjenta krwawieniach z żylaków przełyku. Istnieje kilka metod tamowania krwawień:ostrzykiwanie krwawiącego miejsca środkami tamującymi krwawienie, przyżeganie prądem krwawiących miejsc (elektrokoagulacja) lub tamowanie krwawienia przyużyciu lasera.
• niekiedy gastroskopia służy do usuwania ciał obcych z przewodu pokarmowego. Znajduje się i wydobywa ciała obce, np. ość wbitą w ścianę przełyku, pestki, lub przypadkowo (czasem specjalnie) połknięte przedmioty, takie jak monety, pierścionki
• itp. Za pomocą gastroskopu można również usunąć pozostałe po zabiegu operacyjnym żołądka nici chirurgiczne.
• za pomocą gastroskopu można leczyć również blizny lub zwężenia pozapalne, np. po oparzeniach. Takie sytuacje dotyczą często dzieci, które przypadkowo wypiły jakąś żrącą substancję.

Przebieg badania

Przed gastroskopią pacjent musi być na czczo (powinien spożyć ostatni posiłek poprzedniego dnia wieczorem i w dniu badania nic nie jeść i nic nie pić). W przypadku wykonywania gastroskopii w godzinach popołudniowych pacjent musi pozostawać na czczo, przez co najmniej 6 godzin przed badaniem. Przed wprowadzeniem endoskopu gardło znieczula się 10% roztworem lidokainy.
Badanie gastroskopii jest robione w znieczuleniu miejscowym, natomiast przy braku współpracy z pacjentem zdarza się, że ma miejsce znieczulenie ogólne.
Jeżeli badany pacjent ma protezę zębową, należy ją wyjąć. Pacjent kładzie się na leżance, na lewym boku, do ust wkłada się plastikowy ustnik, głowę przygina do klatki piersiowej. Gastroskop wprowadza się przez jamę ustną. Przez giętkie światłowody do wnętrza badanego narządu przesyłane jest światło z żarówek halogenowych, na ekranie monitora natomiast widoczny jest obraz przekazany z mikrokamery znajdującej się na końcówce gastroskopu.
Tak, wiec lekarz ma możliwość dokładnego obejrzenia wnętrza żołądka, w dobrym oświetleniu i powiększeniu na monitorze.
Gastroskopia jest badaniem krótkotrwałym, trwającym zazwyczaj około 5-10 minut i jest badaniem stosunkowo bezpiecznym. Powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Opis badania endoskopowego otrzymuje się w chwilę po zabiegu. Lekarz ustala też dalsze zalecenia, co do postępowania. Po gastroskopii pacjent przez godzinę nie powinien jeść i pić, ponieważ ma znieczulone gardło i może się zakrztusić.

Zdjęcia: Badanie gastroskopii (www.ostella.w.interia.pl) oraz układ pokarmowy człowieka (www.resmedica.pl)

Badania wykonywane są:

• we wtorki i środy w godzinach od 8:00 do 14:00.

Rejestracja:

Rejestracji na badanie można dokonać w Poradni Chirurgicznej w dniach:

• od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 14:30 lub pod numerem telefonu:

(052) 3896 222

UWAGA!  Na badanie konieczne jest skierowanie pisemne od lekarza.

KOLONOSKOPIA

Kolonoskopia ma na celu ocenę morfologiczną powierzchni błony śluzowej jelita grubego. Polega na wprowadzeniu przez odbyt specjalnego wziernika i obejrzeniu całego jelita grubego. Do tego celu służy giętki instrument zwany kolonoskopem, który jest zbudowany podobnie jak gastroskop. Jego długość sięga od 130 do 200cm. Przy użyciu dodatkowych instrumentów istnieje możliwość pobrania wycinków śluzówki do badania histopatologicznego i wykonania zabiegów endoskopowych (wycięcia polipów, tamowania krwotoków i innych). Wykonanie tych zabiegów często umożliwia pacjentowi uniknięcie operacji chirurgicznej i w rezultacie skrócenie jego pobyt w szpitalu.
Często podczas badania aby umożliwić dokładną obserwację jelita grubego, trzeba czasami rozciągać jego ściany niewielką ilością wpompowanego powietrza.
Kanały kolonoskopu umożliwiają również zmywanie obiektywu, odsysanie płynnej treści z jelita oraz wprowadzenie dodatkowego oprzyrządowania.

Wskazania do wykonania badania:

• niewyjaśnione krwawienie z odbytu w czasie rektoskopii;
• wątpliwości lub podejrzenie tzw. zmian organicznych w badaniu kontrastowym jelita grubego;
• brak zmian w badaniu radiologicznym jelita grubego, przy utrzymaniu się takich objawów jak: bóle i parcie na stolec oraz biegunka;
• kontrola po leczeniu operacyjnym jelita grubego, ocena wyników leczenia farmakologicznego;
• stany uznane za przednowotworowe;
• wskazania do zabiegu: usunięcia polipa, ciała obcego, tamowania krwawienia.

Przebieg badania:

Przez 3 doby przed badaniem należy stosować dietę płynną, bezresztkową (herbata z cukrem, soki i galaretki owocowe, buliony). Wieczorem przed badaniem pacjent powinien wypić 25ml oleju rycynowego lub płynnej parafiny. Przez 3-4 godziny przed badaniem wykonuje się głęboki wlew czyszczący (lewatywę) z 1 litra letniej wody, nalepiej o temperaturze 25-30 C. Pierwszym etapem jest podanie dożylnie lub domięsniowo środków uspokajających w połączeniu z środkiem przeciwbólowym. Tuż przed badaniem pacjent rozbiera się (od pasa w dół) i następnie układa się w pozycji leżącej na plecach lub lewym boku. Następnie badający wsuwa do odbytnicy pacjenta końcówkę kolonoskopu uprzednio zwilżoną żelem i stopniowo przesuwa ją wzdłuż jelita grubego. Badający kontroluje poprzez wziernik ruch kolonoskopu w jelicie. Badanie zwykle bywa mniej lub bardziej bolesne wskutek naciągania kreski jelita przy pokonywaniu oporów podczas przesuwania wziernika. Badanie trwa do kilkudziesięciu minut.

Zdjęcie: Ilustracja kolonoskopii (http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolonoskopia)

Informacje, które należy zgłosić wykonującemu badanie:

1) Przed badaniem:

• nasilenie objawów choroby niedokrwiennej serca;
• nadciśnienie tętnicze;
• tętniak aorty;
• duszność w spoczynku;
• skłonność do krwawień (skaza krwotoczna);
• ciąża;
• krwawienie miesiączkowe, jeśli występuje w danej chwili;
• uczulenie na leki;
• jaskra;
• choroby psychiczne.

2) w trakcie badania:

• ból brzucha;
• ból klatki piersiowej;
• duszność;
• nudności;
• wszelkie nagłe dolegliwości.

Badania wykonywane są:

• w poniedziałki, wtorki i środy przy znieczulenie ogólnym w warunkach szpitalnych.

Rejestracja:

Zapis na badanie dokonuje lekarz podczas wizyty pacjenta w Poradni Chirurgicznej w dniach:

• od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 14:30.

Nasz Zespół:

W pracowni Endoskopii świadczenia medyczne udzielają:

1) Lekarze:

• lek. Ryszard Górski;
• lek. Marek Dziedzic;
• lek. Jacek Maluchnik;

2) Pielęgniarka:

• Zofia Ornass.